Published on 27-06-2024, Last modified on 27-06-2024

Verslag debatavond ‘Mensenrechten realiseren op de plek waar je woont’ : Autonomie en vrijheid voor iedere persoon met een handicap

Mensenrechtenkaders zijn een hefboom voor verandering in zorg en ondersteuning, en vormen de basis en rechtsgrond voor de-institutionalisering. Ze plaatsen ons ook voor uitdagingen. Enerzijds blijft sociale verandering door bestaande machtsrelaties moeilijk te realiseren, en anderzijds vragen  paradoxale uitgangspunten in deze kaders en de implementatie ervan voor debat en afstemming.

Mensenrechten en de-institutionalisering zijn inherent verbonden.

De zorg en ondersteuning voor personen met een handicap kent een geschiedenis van institutionalisering. Een repressieve institutionele cultuur in de woon- en leefomgeving van burgers met een handicap komt hierbij vaak voor. Gestuwd door activisme, beleid en onderzoek zijn mensenrechtenkaders essentieel om de autonomie en vrijheid van personen met een handicap te garanderen.

In 2006 werd in dat licht het Verdrag van de Verenigde Naties (VN) voor de Rechten van Personen met een Handicap (VRPH) aangenomen. In 2009 werd het Verdrag geratificeerd door België. Mensenrechten bieden zo een sterk kader voor de-institutionalisering, maar sociale verandering blijft moeilijk te realiseren.

Een werkgroep?

In het kader hiervan startte in 2023 een divers samengestelde werkgroep. Zowel vanuit activisme (Onafhankelijk Leven, GRIP, en autonome belangenbehartigers), beleid (VAPH) als het academische werkveld (AWDI) kwamen we samen. De levendige debatten brachten aan het licht waar we elkaar vinden en waar verder debat nodig is.